Pleśń to zjawisko, które każdy widział choć raz w swoim życiu. Z reguły kojarzy się ona z szaro-białym mchem, które pojawia się na żywności, najczęściej na chlebie. Jak się jednak okazuje, pleśń ma również swoją pozytywną rolę.
Pleśń – co to takiego i jak się rozwija?
Pleśniak to gatunek zaliczany do królestwa grzybów, a konkretniej do saprofitów. Oznacza to, że czerpie on pokarm z martwej materii organicznej. Istnieje wiele gatunków pleśni, natomiast najpopularniejsze to fusarium i penicillium. W najbardziej znanej formie, określanej jako pleśń, charakteryzuje się nitkowatymi strzępkami oraz szarym, białym lub zielonym kolorem nalotu. Zarodniki pleśniaka unoszą się w powietrzu, a następnie osiadają na przedmiotach. Rozwija się z nich grzybnia, czemu sprzyjają takie warunki, jak wilgotność, czy też stosunkowo wysoka temperatura. Wcześniej wspomniane, nitkowate strzępki wydzielają mikotoksyny, czyli trujące związki, które ułatwiają odpowiednie rozprzestrzenianie się pleśni i utwierdzanie w podłożu. Popularność tego zjawiska wynika również z łatwości rozprzestrzeniania się – związki przemieszczają się między innymi podczas ścierania kurzu, odkurzania, czy przesuwania spleśniałego produktu.
Dlaczego produkty spożywcze pleśnieją?
Wiele osób zadaje sobie pytanie: dlaczego na produktach, niekiedy takich, które mają długą datę ważności, pojawia się pleśń? Powodem bardzo często jest nieodpowiednie przechowywanie żywności – jak już wcześniej wspomniano, wilgotność oraz wysoka temperatura w mieszkaniu sprzyja rozwojowi grzybów. Produkty najlepiej przechowywać więc w suchym i chłodnym miejscu. Takie działanie nie zawsze jest jednak rozwiązaniem idealnym – pleśń może się bowiem pojawić już w sklepie, na co konsumenci nie mają wpływu. Działań zapobiegawczych jest jednak całkiem sporo. Jednym z nich jest nieużywanie zabrudzonych lub niedokładnie umytych przyborów kuchennych. Łyżki, widelce, czy noże pokryte resztkami z dużym prawdopodobieństwem sprawią, że na danym produkcie pojawi się pleśń.
Wpływ pleśni na organizm
Pleśń, jak większość osób wie, wykazuje bardzo negatywny wpływ na organizm. Zatrucie tym grzybem może okazać się bardzo niebezpieczne – prowadzi bowiem do uszkodzeń wątroby, skóry, czy też błon śluzowych. Zdarza się również, że w jego wyniku dochodzi do zaburzeń funkcjonowania układu krwionośnego, pokarmowego oraz nerek. Pleśń może ponadto przyczynić się do zaburzeń płodności oraz osłabienia organizmu. Odkryto jednak, iż nie jest to w pełni szkodliwy grzyb – jego pozytywne właściwości zostały już bowiem doskonale wykorzystane w medycynie. Wykazuje on właściwości zabójcze dla bakterii, nie wyrządzając tym samym szkód dla ludzi. Dzięki pleśniakowi powstała penicylina, czyli lek na anginę, zapalenie płuc i inne schorzenia. Ponadto, pleśń wykorzystana w kontrolowanych warunkach jest nieodłącznym elementem wielu serów (np. brie, camembert), które swój smak zawdzięczają właśnie jej.
Pleśń, choć jest dość powszechnym zjawiskiem, nie powinna być ignorowana. Nie należy dopuszczać do sytuacji, w których to usuwa się jedynie część produktu żywnościowego pokrytego grzybem, a reszta trafia do żołądka – mikotoksyny w wielu przypadkach znajdują się w całym produkcie.
