Uszak bzowy to jeden z najbardziej niezwykłych grzybów, jakie można spotkać w naszych lasach. Choć wielu początkującym grzybiarzom kojarzy się bardziej z egzotyką niż z polską przyrodą, w rzeczywistości ten charakterystyczny, galaretowaty owocnik jest w Polsce bardzo pospolity – tylko nie każdy wie, kiedy go wypatrywać i na jakich drzewach rośnie. Warto go poznać, bo jest nie tylko ciekawym okazem, ale również jadalnym grzybem o delikatnym smaku i szerokich możliwościach wykorzystania w kuchni.
Gdzie rośnie uszak bzowy?
Uszak bzowy najczęściej występuje na czarnym bzie (Sambucus nigra), od którego wziął swoją nazwę. To właśnie na martwych lub osłabionych gałęziach tego krzewu można znaleźć najwięcej owocników. Nie jest to jednak jego jedyne siedlisko. Uszak potrafi również pojawiać się na klonach, jesionach, wierzbach, wiązach, a także na innych drzewach liściastych, jeśli warunki są sprzyjające. Grzyb szczególnie lubi wilgotne, zacienione miejsca, gdzie powietrze jest chłodne i stabilne. Często rośnie w pobliżu cieków wodnych, na obrzeżach lasów oraz w gęstych zaroślach. Gdy uda Ci się znaleźć miejsce, w którym pojawia się uszak bzowy, istnieje duża szansa, że będzie tam owocował przez kolejne sezony, ponieważ jest to gatunek wyjątkowo wierny swoim stałym stanowiskom.
Czy uszak bzowy rośnie zimą?
Tak! To jedna z największych ciekawostek o tym gatunku. Uszak bzowy rośnie zimą, a jego sezon zbiorów przypada głównie na późną jesień, zimę oraz wczesną wiosnę. Zimą owocniki potrafią przemarzać i ponownie odmarzać, co nie szkodzi grzybowi – zachowuje on swoje właściwości i strukturę. Dzięki temu uszak jest jednym z niewielu grzybów, które można zbierać, gdy las jest niemal pusty. Jeśli lubisz zimowe spacery i grzybobranie, ten gatunek może być prawdziwą perełką sezonu.
Kiedy zbierać uszaka bzowego?
Najlepszy czas na zbiór to okres od listopada do marca, choć w sprzyjających warunkach uszak bzowy pojawia się nawet przez cały rok. Zimą owocniki są zwykle najdorodniejsze i najmniej uszkodzone przez owady. Wybieraj egzemplarze: elastyczne, jędrne, o jednolitym, brązowawym kolorze, bez pęknięć i przesuszeń. Starsze, twarde owocniki lepiej zostawić – nie będą już tak smaczne ani przyjemne w konsystencji.
Jak przechowywać uszaka bzowego?
Uszak bzowy jest bardzo wdzięcznym grzybem pod względem przechowywania. Dzięki swojej galaretowatej budowie długo zachowuje świeżość, a po wysuszeniu staje się niezwykle lekki i trwały. Istnieje kilka sprawdzonych metod, jak przechowywać uszaka bzowego:
- Przechowywanie świeżego uszaka bzowego
Świeże owocniki można przechowywać w lodówce do 3–5 dni, najlepiej w papierowej torbie. Należy je wcześniej oczyścić z zanieczyszczeń, ale nie myć – wilgoć przyspiesza psucie.
- Suszenie (najpopularniejszy sposób)
Suszenie to najlepsza forma konserwacji. Uszak bzowy podczas suszenia staje się cienki jak papier, a później łatwo wraca do pierwotnej formy po namoczeniu. Wysuszone grzyby przechowuj w szczelnym słoiku, a wytrzymają nawet kilka lat.
- Mrożenie
Uszak nadaje się również do mrożenia – świeże owocniki wystarczy oczyścić, rozłożyć na tackach i zamrozić. Po rozmrożeniu zachowują swoją żelkowatą strukturę.
Dlaczego warto zbierać uszaka bzowego?
To nie tylko ciekawostka przyrodnicza, ale i grzyb ceniony w kuchni oraz tradycyjnej medycynie, zwłaszcza azjatyckiej. Po namoczeniu jest sprężysty, delikatny i świetnie chłonie smaki przypraw. Idealnie pasuje do: zup, stir-fry, sałatek, dań kuchni orientalnej. Jednocześnie ma opinię grzyba lekkostrawnego i niskokalorycznego.
Uszak bzowy to niezwykle interesujący gatunek, który potrafi zaskoczyć – szczególnie tym, że rośnie zimą, kiedy w lesie trudno o inne grzyby. Wiedząc kiedy zbierać uszaka bzowego, gdzie go szukać i jak przechowywać, możesz cieszyć się jego smakiem przez cały rok. Jeśli więc podczas zimowego spaceru zobaczysz na czarnym bzie brązowe, uszkowate galaretki – wiedz, że trafiłeś na prawdziwy przysmak natury.
