Grzyby trujące to udręka, szczególnie dla początkujących grzybiarzy. Najbardziej znaną zasadą dotyczącą tak zwanych “trujaków” jest unikanie blaszek pod kapeluszem. Ta reguła jednak nie zawsze się sprawdza, ponieważ niektóre gatunki łudząco przypominają grzyby jadalne. Jak je odróżniać i na co zwracać uwagę podczas grzybobrania?
Czym charakteryzują się grzyby trujące?
Z największym ryzykiem wiążą się te grzyby, które bardzo trudno odróżnić od ich jadalnych “bliźniaków”. Jest jednak kilka cech, które mogą w tym pomóc. Grzyby trujące, w odróżnieniu od jadalnych, posiadają bardziej zielonkawy kolor. “Trujaki” charakteryzują się gładką powierzchnią kapelusza, pochewką wewnątrz której znajduje się bulwa u nasady trzonu, a także nieruchomym pierścieniem pod kapeluszem. Często robią się sine po przekrojeniu, natomiast nie jest to cecha odpowiadająca każdemu gatunkowi, dlatego nie można się nią w pełni sugerować.
Podział grzybów trujących
Grzyby trujące, ze względu na zawartość substancji niepożądanych dzielą się na dwie grupy. Pierwsza z nich to śmiertelnie trujące – uszkadzają głównie wątrobę i nerki, a następnie inne narządy miąższowe, takie jak serce i śledziona. Do tej grupy należy przede wszystkim znaczna większość gatunków muchomorów. Drugą grupą jest grupa grzybów trujących, których działanie ogranicza się do układu nerwowego. Powodują podrażnienie ośrodkowego układu nerwowego i układu przywspółczulnego powodując łzawienie, poty, zaburzenia oddychania. Do innych niepokojących objawów należy ślinotok, a także zwolnienie akcji serca. Grzyby trujące to między innymi strzępiaki.
Gatunki, na które trzeba uważać najbardziej podczas grzybobrania
Kiedy myślimy o grzybach trujących, niewątpliwie pierwszym gatunkiem jaki przychodzi nam na myśl jest charakterystyczny muchomor czerwony pokryty białymi plamkami. To gatunek, który sprawia stosunkowo najmniejsze niebezpieczeństwo ze względu na jego niepowtarzalny wygląd. Jego bliscy kuzyni mogą z kolei sprawić znacznie więcej kłopotów. Muchomory sromotnikowe to zdecydowanie najniebezpieczniejsze grzyby w Polsce – zarówno ze względu na ich powszechność, jak i na siłę trujących substancji. Ma zielonkawy, nieco ciemniejszy na środku kapelusz oraz biały pierścień, poniżej którego znajduje się zygzakowaty wzór. Jego biały miąższ nie zmienia barwy po przekrojeniu. Jest to gatunek, który po spożyciu trwale uszkadza wątrobę i w aż 30% przypadków prowadzi do śmierci. Muchomor jadowity to grzyb o białym, z wiekiem żółknącym, kapeluszu o jajowatym kształcie i średnicy do 10 cm. Biały miąższ, tak jak w przypadku muchomora sromotnikowego, nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Sygnałem alarmowym w tym przypadku powinien być jego nieprzyjemny zapach przypominający chlor. Strzępiak ceglasty to kolejny “trujak” o białym kapeluszu, tym razem jednak o znacznie mniejszej średnicy. Z wiekiem lub po uszkodzeniu zmienia barwę na ceglastą. Maślanka wiązkowa powoduje silne zaburzenia jelitowe 2-3 godziny po spożyciu – można ją rozpoznać dzięki siarkowożółtemu kapeluszowi z blaszkami.
Zbieranie grzybów to świetne hobby i sposób na urozmaicenie jesiennych spacerów po lesie. Dla własnego bezpieczeństwa trzeba jednak zapoznać się z najniebezpieczniejszymi gatunkami, które licznie występują w Polsce.
